Τετάρτη 12 Μαρτίου 2025

Η εκθετική αύξηση στον πολλαπλασιασμό των βακτηρίων (+γρίφοι)


📚Στη βιολογία και στη μικροβιολογία, ο όρος αύξηση ή ανάπτυξη αναφέρεται στον πολλαπλασιασμό (αφυλετική αναπαραγωγή) ενός μικροβιακού κυττάρου. Τα βακτήρια αναπαράγονται μέσω μιας διαδικασίας που ονομάζεται δυαδική διάσπαση ή διχοτόμηση. Ένα κύτταρο διαιρείται σε δύο κύτταρα και κάθε νέο κύτταρο είναι ίδιο με το αρχικό.


Πολλαπλασιασμός βακτηρίων

Το 1 βακτήριο, λοιπόν, γίνεται 2.

Μετά από συγκεκριμένο χρονικό διάστημα (που εξαρτάται από το είδος του μικροοργανισμού και τις περιβαλλοντικές συνθήκες) το κάθε βακτήριο διαιρείται ξανά σε δύο βακτήρια. Έτσι τα 2 βακτήρια γίνονται 4

Στη συνέχεια, αφού περάσει το ίδιο χρονικό διάστημα, τα 4 βακτήρια διχοτομούνται κι αυτά και γίνονται 8.

Με νέα διχοτόμηση, τα 8 βακτήρια γίνονται 16.

Τα 16 βακτήρια γίνονται 32.

Τα 32 βακτήρια γίνονται 64 και ούτω καθεξής.



👉Οι αριθμοί των βακτηρίων που είναι σημειωμένοι έντονα είναι οι δυνάμεις του 2.

1=20

2=21

4=22

8=23

16=24

32=25

64=26

128=27

256=28

512=29

1.024=210

και ούτω καθεξής.


ℹ️Κάθε φορά ο αριθμός στον εκθέτη δείχνει πόσες διχοτομήσεις έχουν γίνει στα βακτήρια. Γι' αυτό και αυτή η διαδικασία ονομάζεται εκθετική συνάρτηση.


Η εκθετική αύξηση στον πολλαπλασιασμό των βακτηρίων


❓Με βάση αυτές τις γνώσεις, μπορείτε να λύσετε τους παρακάτω γρίφους-προβλήματα βιολογίας; 



🥇Γρίφος #1

Ένας πληθυσμός μικροοργανισμών (αμοιβάδας) διπλασιάζεται κάθε 24 ώρες. Μέσα σε 8 ημέρες, ο πληθυσμός έχει φτάσει στα 100 εκατομμύρια. Μετά από πόσες ακόμη μέρες θα έχει φτάσει ο πληθυσμός στα 800 εκατομμύρια; (Υποθέτουμε ότι οι συνθήκες είναι ιδανικές). 

Πηγή: Ιστολόγιο Μαθηματικών Γρίφων και Σκακιού Papaveri48



🥈Γρίφος #2

Ένα βακτήριο E.coli διπλασιάζεται κάθε 20 λεπτά. Από 1 μόνο βακτήριο και αν υποθέσουμε ότι οι συνθήκες είναι ιδανικές, πόσα θα είναι τα βακτήρια μετά από 10 ώρες;



🥉Γρίφος #3

Μια βακτηριακή καλλιέργεια που ξεκίνησε από 2 βακτήρια, μέσα σε χρόνο 60 λεπτών οκταπλασίασε τον πληθυσμό της. Κάθε πόσα λεπτά αναπαράγονται τα βακτήρια που την αποτελούν;

Πηγή: Βιολογία Β΄ Γενικού Λυκείου, ΙΤΥΕ Διοφαντος, 2023 (Πρώην βιβλίο Βιολογίας Γενικής Παιδείας Γ΄ Γενικού Λυκείου, ΟΕΔΒ, 2004)



ℹ️Οι βιολόγοι, οι μικροβιολόγοι, οι επιδημιολόγοι και γενικά οι επιστήμονες υγείας χρησιμοποιούν έναν τύπο που υπολογίζει την εκθετική αύξηση των βακτηρίων:

εκθετική συνάρτηση - πολλαπλασιασμός βακτηρίων


🔬Ευχαριστώ τους βιολόγους του σχολείου μου, που έλεγξαν τις παραπάνω πληροφορίες!


4 σχόλια:

  1. Φωτεινή καλησπέρα.
    Σ' ευχαριστώ για την ανάρτηση του προβλήματός μου.
    Γρίφος 1ος:
    Σε 10 ημέρες. Την 9η ημέρα αυξάνεται σε 2*100.000.000=200.000.000. Τη 10 ημέρα αυξάνεται σε 2*200.000.000=400.000.000.
    Γρίφος 2ος:
    Μετατρέπουμε τις ώρες σε πρώτα λεπτά.
    Μια ώρα έχει 60' λεπτά. Επομένως οι 10 ώρες έχουν: 10*60=600' λεπτά.
    Αναλυτική λύση, όρα το πίνακα εδώ:
    https://imgur.com/a/FkQWt8E
    Γρίφος 3ος:
    Βάσει του τύπου Ντελ.=Ναρχ.*2^n έχουμε:
    Ντελ.=Ναρχ.*2^ν
    Ντελ.=2^ν+1
    2*8=2^ν+1
    16=2^ ν+1
    2^4 =2^ν+1
    ν+1=3
    ν=3
    Ντελ=2*8 (Πολλαπλασιασμός του βακτήριου 8 φορές)
    Νο=2 (έναρξη καλλιέργειας δύο βακτηρίδιων)
    Άρα προκύπτει:
    ν=tολικό/tδιαίρεσης
    3=60/tδιαίρεσης
    tδιαίρεσης=60/3
    tδιαίρεσης=20’ λεπτά

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Κι εγώ ευχαριστώ, Κάρλο! Αναρτώ τις απαντήσεις:

    Γρίφος #1
    Ο πληθυσμός διπλασιάζεται κάθε 24 ώρες.
    Μέσα σε 8 ημέρες ο πληθυσμός έχει φτάσει στα 100 εκατομμύρια.
    Την 9η ημέρα ο πληθυσμός είναι διπλάσιος, δηλ. 200 εκατομμύρια.
    Την 10η ημέρα είναι 400 εκατομμύρια.
    Την 11η ημέρα φτάνει στα 800 εκατομμύρια.
    Τότε θα έχουν περάσει 11-8=3 ημέρες.

    Γρίφος #2
    1 ώρα=3 εικοσάλεπτα
    10 ώρες=30 εικοσάλεπτα
    άρα σε 10 ώρες τα βακτήρια γίνονται 2^30 = 1.024*1.024*1.024 (δηλαδή πάνω από 1δισεκατομμύριο)!!!

    Γρίφος #3
    Τα βακτήρια αναπαράγονται κάθε 20 λεπτά: αρχικά είναι 2, σε 20 λεπτά γίνονται 4, σε 40 λεπτά 8, σε 60 λεπτά 16=2*8.
    ή αν χρησιμοποιήσουμε τον τύπο της εκθετικής μεταβολής: 2*2^x=16 προκύπτει x=3, δηλαδή έγιναν 3 διχοτομήσεις. Άρα αναπαράγονται κάθε (60 λεπτά):3=20 λεπτά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Διόρθωση του γρίφου # 2
    Μετατρέπουμε τις ώρες σε πρώτα λεπτά.
    Μια ώρα έχει 60' λεπτά. Επομένως οι 10 ώρες έχουν: 10*60=600' λεπτά.
    Αναλυτική λύση, όρα το πίνακα εδώ:
    https://imgur.com/a/Bbw01f8

    ΑπάντησηΔιαγραφή