Γρίφος... "Survivor": Οι ναύτες, οι καρύδες και ο πίθηκος

Πέντε ναύτες επιζούν από ένα ναυάγιο και καταλήγουν σε ένα μικρό νησί. Ο μοναδικός κάτοικος του νησιού είναι ένας πίθηκος και δεν υπάρχει τίποτα για τροφή, εκτός από καρύδες. Οι ναύτες μαζεύουν όλες τις καρύδες του νησιού κάτω από ένα μεγάλο δέντρο, φτιάχνοντας μία μεγάλη στοίβα. Εξαντλημένοι, συμφωνούν να μοιράσουν δίκαια τις καρύδες το επόμενο πρωί.

Στη 1:00 η ώρα τη νύχτα, ο πρώτος ναύτης ξυπνάει και, σκεπτόμενος ότι δεν μπορεί να εμπιστευτεί τους άλλους, αποφασίζει να πάρει το μερίδιό του νωρίτερα. Διαιρεί τις καρύδες σε 5 ίσα ακριβώς μερίδια, αλλά περισσεύει μία καρύδα. Δίνει την καρύδα που περισσεύει στον πίθηκο, ο οποίος την τρώει, οπότε δεν κάνει και φασαρία για να μην ξυπνήσουν οι άλλοι, κρύβει τις καρύδες του μακριά (μία από τις πέντε στοίβες) και βάζει τις υπόλοιπες καρύδες (τις άλλες 4 στοίβες) όλες μαζί σε μια νέα στοίβα κάτω από το δέντρο. Στις 2:00 η ώρα, σηκώνεται ο δεύτερος ναύτης, έχοντας τις ίδιες υποψίες. Μη γνωρίζοντας ότι ο πρώτος ναύτης είχε ήδη πάρει το μερίδιό του, διαιρεί και αυτός τις καρύδες που βρήκε σε πέντε μερίδια και περισσεύει μία καρύδα την οποία δίνει στον πίθηκο. Μετά κρύβει το μερίδιό του μακριά (μία από τις πέντε, νέες πλέον, στοίβες) και βάζει το υπόλοιπο (τις άλλες 4 στοίβες) όλες μαζί κάτω από το δέντρο.

Στις 3:00, 4:00, και 5:00 η ώρα το πρωί, ο τρίτος, τέταρτος και πέμπτος ναύτης αντίστοιχα, σηκώνεται ο καθένας και κάνει τις ίδιες ακριβώς ενέργειες.

Το πρωί όλοι οι ναύτες ξυπνούν και παρατηρούν ότι η στοίβα με τις καρύδες είναι μικρότερη σε σχέση με το προηγούμενο βράδυ, αλλά δεδομένου ότι ο κάθε ναύτης είναι τόσο ένοχος όσο και οι υπόλοιποι, κανένας δεν λέει τίποτα. Έτσι πράττουν όπως είχαν συμφωνήσει: διαιρούν τις καρύδες που έχουν απομείνει πλέον σε πέντε ίσα μερίδια (για έκτη συνεχόμενη φορά) και βρίσκουν ακόμη μια φορά μία καρύδα να περισσεύει, την οποία την κερνούν στον πίθηκο.

 
ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑ:

Ποιο είναι το ελάχιστο πλήθος από καρύδες που θα μπορούσαν να υπάρχουν στην αρχική στοίβα, ώστε να μπορεί να υλοποιηθεί η παραπάνω διαδικασία;

"Τα τέσσερα χρώματα του καλοκαιριού"

 

Στη δίνη των γεγονότων του ταραγμένου εικοστού αιώνα, τρεις μεγάλοι έρωτες κι ένα "περιθωριακό" μαθηματικό πρόβλημα συνθέτουν τον καμβά του μυθιστορήματος «Τα τέσσερα χρώματα του καλοκαιριού» του Τεύκρου Μιχαηλίδη. Στο κέντρο του κύκλου, που οι ακτίνες του περνούν απ' το Παρίσι, το Γκέτινγκεν και την Αθήνα, βρίσκεται η Σέριφος: η Σέριφος των πρώτων εργατικών κινητοποιήσεων του 1916, η Σέριφος του οικονομικού μαρασμού που ακολούθησε το κλείσιμο των μεταλλείων το 1963, η Σέριφος της άλογης τουριστικής ανάπτυξης που ζούμε σήμερα. Τρεις Σερφιώτισσες, γιαγιά, μάνα και κόρη, ζουν η καθεμιά το δικό της ερωτικό δράμα με φόντο έναν μαθηματικό γρίφο που, αφού επί ένα περίπου αιώνα παίδεψε μερικές από τις λαμπρότερες μαθηματικές ιδιοφυίες, έβαλε, με τη λύση του, μια μικρή βόμβα στον τρόπο που σκεφτόμαστε τα μαθηματικά: πόσο μπορούμε να εμπιστευτούμε μια λύση που βασίζεται σε δεδομένα ηλεκτρονικού υπολογιστή τα οποία δεν μπορούμε να ελέγξουμε; Άραγε στον αιώνα της πληροφορικής "απόδειξη" σημαίνει το ίδιο που σήμαινε και την εποχή του Ευκλείδη; Κι ακόμα, πόσο μπορεί ένα μαθηματικό πρόβλημα να επηρεάσει τις συγκλίνουσες τροχιές μιας γυναίκας κι ενός άντρα που οι καρδιές τους μοιάζουν να έχουν φτιαχτεί για να χτυπούν συντονισμένα;

 

Ο Τεύκρος Μιχαηλίδης, με αφορμή το πρόβλημα των τεσσάρων χρωμάτων, βρίσκει την ευκαιρία να θέσει ένα άλλο πρόβλημα, αυτό της "απόδειξης" στον αιώνα της πληροφορικής. Αδυνατώντας οι μαθηματικοί να δώσουν μόνοι τους τη λύση κατέφυγαν στη βοήθεια του ηλεκτρονικού υπολογιστή. Άραγε n "απόδειξη" μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή έχει την ίδια αξία όπως στην εποχή του Ευκλείδη; Ο αναγνώστης θα μείνει με ένα σοβαρό φιλοσοφικό ερώτημα, αλλά θα έχει απολαύσει ένα ωραίο μυθιστόρημα. 

📚Αν δεν βρίσκετε το βιβλίο από τις εκδόσεις Πόλις, καθώς έχει εξαντληθεί από τον εκδότη, μπορείτε να αναζητήσετε μία νεότερη έκδοση του βιβλίου από τις εκδόσεις Ψυχογιός.